خط سوم

همچنان در پی یافتن مطالبی در حیطه عرفان مشغول مطالعه بودم که رسیدم به این سطرها از کتاب «در جستجوی آنِ دیگر...سیر و سلوک عرفانی جورج ایوانویچ گورجیف به روایت خودش ترجمه سید داوود طبایی عقدایی» صص۵۱_۵۵بوگاچفسکی نظراتی بسیار جالب در خصوص اخلاق داشت براساس نظر او دو نوع اخلاق روی زمین وجود دارد یکی اخلاق عینی که طی هزاران سال زندگی بشر شکل گرفته است و دیگر اخلاق ذهنی که به افراد و نیز ، ملتها، خانواده ها، گروه ها و غیره تعلق دارد.به گفته وی اخلاق عینی را زندگی و فرمان‌های خداوند که توسط پیامبرانش به ما ابلاغ شده است به وجود آورده اند این اخلاق تدریجاً زیربنای تشکیلچیزی شده است که وجدان نامیده می‌شود همین وجدان است که اخلاق عینی را در طول زمان حفظ میکند اخلاق عینی هرگز تغییر نمیکند و فقط امکان دارد با گذشت زمان دامنه ای وسیع تر بیابد. اخلاق عینی همانند اخلاق ذهنی ابداع بشر است و به همین دلیل مفهومی نسبی است که نزد اقوام مختلف و در نقاط مختلف متفاوت است و به برداشت خاص از مفاهیم خوب و بد در ادوار مختلف وابستگی دارد. بوگاچفسکی برای آنکه موضوع را روشن تر سازد، گفت: «مثلاً اینجا در قفقاز اگر زنی رویش را نپوشاند و با میهمانی صحبت کند همه او را بی بند و بار، فاسد و بد بار آمده می‌دانند اما بر عکس در روسیه اگر زنی صورتش را بپوشاند و به میهمان خوشامد نگوید و با وی گفتگو نکند همه او را بی تربیت و بداخلاق و جز آن میدانند...و افزود: برای بهتر پی بردن به نسبیت مفهوم به اصطلاح اخلاق یا شرف بیا به بررسی دو واقعه جنجال برانگیزی بپردازیم که هفته گذشته اینجا در قارص در بین افسرها روی داد.واقعه نخست محاكمه ستوان که بود و واقعۀ دوم خودکشی ستوان ماكاروف.ستوان ک در دادگاه نظامی به اتهام زدن یک کفاش , ...ادامه مطلب

سارتر: دنیا همچنان سیاه است ما حیوانهای مصیبت زده ای هستیم... اما من به این نتیجه رسیدم که بیگانگی انسان از خود استثمار انسان از انسان و فقر غذائی... همۀ اینها مسئله «شر» ما بعد طبیعی را که امری تجملی است در درجه دوم اهمیت قرار می دهد. گرسنگی، «شر» کوتاه مدتی است. یکی از نویسندگان رسمی شوروی روزی به من گفت: «زمانی که مسائل اجتماعی حل شود، یعنی زندگی راحت برای همه مردم تأمین ،گردد، آنگاه آغاز ورود انسان به «جهان تراژدی» است، یعنی آغاز متناهی بودن او...» اما به نظر من هنوز زمان این کشف فرا نرسیده است. شر اقتصادی و اجتماعی را می توان درمان کرد کمان من و آرزوی من این است. اگر کمی طالع مدد کند میتوان به این آرزو رسید. من با کسانی موافقم که عقیده دارند هنگامی که جهان تغییر یابد وضع بشر نیز رو به بهبود خواهد رفت...زمانی که رمان تهوع را مینوشتم می خواستم اخلاقی بنا کنم. سپس تحول فکرم بدینجا رسید که در پی این کار نباشم. امروز من کتاب مائده های زمینی اثر ژید را کتابی میدانم که موجب تحیر می.شود در این کتاب میخوانیم که خدا را هیچ جای مجوی جز همه جای بروید این جمله را با يك كارگر یا با يك مهندس در میان بگذارید ممکن است ژید این گفته را با من مطرح کند زیرا این اخلاقی است مخصوص نویسندگان که مخاطب آن جز چند تن افراد نخبه نمیتوانند بود. بهمین سبب به عقیده من چنین اخلاقی جالب نیست ابتدا باید همۀ افراد بشر از راه بهبود وضع زندگیشان بتوانند «بشر باشند تا بعد بتوان اخلاقی همگانی به وجود آورد. اگر من به مردم امروز جهان بگویم: «ز نهار دروغ مگوئید، دیگر هیچ اقدامی سیاسی امکان پذیر نیست. آنچه مهم است پیش از همه چیز آزاد ساختن بشر است.باز هم از کتاب ادبیات و اندیشه فصل «درباره کلمات»پی‌نوشت:یادمه اون, ...ادامه مطلب